Tips voor herbestemming

Omgeving

• Houd rekening met lokale verschillen: een project in de stad Groningen is anders dan in de Ommelanden.
• Investeer in kwaliteit en voeg waarde toe aan het pand en de omgeving, in economische en maatschappelijke zin.
• Creëer draagvlak. Juist bij deze panden die gevoelens bij omwonenden en belanghebbenden oproepen.

Betrokken partijen

• Bij een (complexe) herbestemming zijn vaak meerdere partijen betrokken: eigenaar, gebruiker, financier(s), gemeente, provincie, buren, buurt etc. De belangen van deze partijen kunnen sterk wisselen. Complexe herbestemmingen lukken alleen als alle neuzen dezelfde kant op staan. Investeer dus eerst in het optimaliseren van contacten met deze partijen, bijvoorbeeld door het organiseren van een startbijeenkomst.
• Weet wat de gebruiker/huurder wil en welke lokale behoeften er spelen.
• Voor beleggers: ga eerst op zoek naar een eindgebruiker en bouw daar het plan omheen.
• Zoek een tijdelijke gebruiker. Een tijdelijke gebruiker zorgt ervoor dat het pand niet (verder) in verval raakt. Tijdelijk gebruik kan ook vandalisme voorkomen. Zoek een tijdelijk gebruik met een openbaar karakter, een publiekstrekker waardoor ‘traffic’ ontstaat.

Verleden en verhaal

• Benut het verleden, de identiteit en het verhaal bij de positionering. Het trekt mensen aan; deze panden hebben een voorsprong t.o.v. nieuwbouw waarbij het verhaal van scratch af aan opgebouwd moet worden.
• Een monument is meer dan een hoop (versterkte) stenen. Verdiep je in de historie van het monument. Onder andere door een bouwhistorisch onderzoek komen bijzondere onderdelen en verhalen over de geschiedenis van het monument naar voren. Deze bijzonderheden en verhalen kunnen een hele goede basis zijn voor de bouwplannen maar ook voor de latere exploitatie. Het verhaal van een monument kan ondersteunend zijn aan een ‘merk’. Voorbeelden hiervan zijn de kloosters in Aduard en Ter Apel.
• Denk vanuit een concept. Neem bijvoorbeeld het Westelijk Handelsterrein in Rotterdam. Daar heeft de huidige eigenaar het concept losgelaten, hierdoor is er een onsamenhangend beeld ontstaan van het terrein, waardoor op de lange termijn de exploitatie is misgelopen.

Financiën

• Wees op de hoogte van de gunstige financieringsmogelijkheden voor monumentaal vastgoed die het Rijk en regionale overheden beschikbaar stellen.
• Ga vroegtijdig in gesprek met een financier. Zo wordt het verkrijgen van een financiering bij het Restauratiefonds door andere financiers en investeerders regelmatig als ‘keurmerk’ beschouwd, waardoor zij ook in een project durven te stappen (op basis van kwaliteit en risicospreiding).

Proces

• Onderzoek of de bestemming gewijzigd moet worden en of dit haalbaar is.
• Onderzoek of er mogelijk planschade geclaimd gaat worden.
• Spreek bij een herbestemmingsproces zo vroeg mogelijk af wie welke rol heeft.
• Maak een goed tijdspad en bewaak dit goed. Zorg dat je een goede architect/bouwkundige vroegtijdig betrekt in de plannen. Hij/zij weet binnen een bepaalde gemeente/provincie hoe lang bijvoorbeeld bestemmingswijzigingen duren en hoe deze termijn geoptimaliseerd kan worden. Deze partij bewaakt ook de voortgang en stuurt bij of activeert als bepaalde kritische termijnen naderen. Dit is belangrijk om een tijdspad van planvorming tot oplevering te hebben omdat dit essentieel is voor de eindgebruiker.
• Overweeg tijdelijk gebruik. Zo is er (ook) iemand die een oogje in het zeil houdt.
• Heb geduld. Herbestemmen is een proces van lange adem.

Bron: www.herbestemming.nu